Φυσητηρίδες

(Physeteridae). Οικογένεια θηλαστικών ζώων της τάξης των κητωδών. Περιλαμβάνει πολλά είδη, που διακρίνονται για το υπερβολικά μεγάλο κεφάλι, το οποίο αποτελεί το 1/3 ολόκληρου του σώματος. Μόνο το κάτω σαγόνι τους έχει δόντια, γι’ αυτό ονομάζονται και κατωδοντίδες. Το είδος κατώδους ή φυσητήρας ο μακροκέφαλος έχει δόντια στο κάτω σαγόνι και οδοντοπλάσματα στο πάνω. Ο αριθμός των δοντιών κυμαίνεται από 40 έως 52. Το αρσενικό φτάνει σε μήκος τα 20 μ., αν και υπάρχουν συγγραφείς που ισχυρίζονται ότι βρέθηκαν ζώα και με μήκος 30 μ., τα θηλυκά όμως είναι πολύ μικρότερα. Αναπνέει από μια σχισμή σε σχήμα S, που βρίσκεται στο πάνω μπροστινό μέρος του κεφαλιού και ονομάζεται αναπνευστικός πόρος. Στο εσωτερικό του κεφαλιού υπάρχουν διάφορα διαμερίσματα χωρισμένα μεταξύ τους με τένοντες, που περιέχουν ένα στεατώδες υγρό (σπερμοκήτιο, κν. σπερματσέτο), με το οποίο κατασκευάζονται ακόμα κεριά και που παλαιότερα τα χρησιμοποιούσαν πολύ στη βιομηχανία φαρμάκων. Ο φ. είναι κοσμοπολίτικο ζώο και τον βρίσκουμε σε όλες σχεδόν τις θάλασσες, αν και έχει προτίμηση στις τροπικές. Μετακινείται από μια θαλάσσια περιοχή σε άλλη κατά κοπάδια, που πολλές φορές αποτελούνται από 100 μέλη. Κολυμπάει με κανονική ταχύτητα 3-6 ναυτικά μίλια την ώρα, όταν όμως χρειαστεί αναπτύσσει πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα. Η τροφή του αποτελείται συνήθως από διάφορα είδη κεφαλόποδων (καλαμάρια), αλλά πολλές φορές και από μικρά ψάρια, χωρίς να κυνηγάει ειδικά. Τα μικρά μόλις γεννηθούν έχουν το 1/4 του μεγέθους της μητέρας τους. Το κυνήγι του φ. είναι πολύ επικίνδυνο. Υπάρχει ακόμα και ο φυσητήρας ο πυγμαίος, το μήκος του οποίου δεν ξεπερνάει τα 3-5 μ. Άλλα είδη της οικογένειας αυτής είναι ο ζίφιος, που ονομάζεται και φάλαινα με ράμφος, ο υπερώδους και ο μεσοπλόδους. Όλα αυτά δεν είναι μεγαλύτερα από 10 μ. και ζουν στις βόρειες πολικές θάλασσες. O φυσητήρας ο μακροκέφαλος (physeter macrocephalus) είναι από τα μεγαλύτερα κητώδη: το μήκος του φτάνει τα 18-20 μ. Παρά τον όγκο του, το κήτος αυτό μετακινείται άνετα στις θαλάσσιες περιοχές που ζει.